Bij het experiment ‘Terug naar de Bedoeling’ wordt op een aantal afdelingen van de gemeente Utrecht opnieuw gekeken naar de behoeften van werknemers en worden zo nodig regels afgeschaft en opnieuw ingericht. Vijf stagiaires van de Universiteit Utrecht en de Radboud Universiteit helpen het experiment uit te rollen en doen onderzoek naar de voortgang. Vier stagiairs draaien mee op de verschillende afdelingen en stimuleren veranderingen. Een stagiair doet overkoepelend werk en houdt alle ontwikkelingen nauw in de gaten. Elke maand vertelt een van deze stagiairs over zijn of haar ervaringen. Overkoepelend stagiair Frank Norbruis bijt het spits af!

Wie ben jij en waarom besloot je aan dit project mee te doen?
Ik ben Frank, 25 en studeer Bestuurs- en Organisatiewetenschappen. Het kwam allemaal heel mooi samen: ik was op zoek naar een organisatie waar ik een onderzoek kon doen voor mijn scriptie en ook wilde ik graag nog stage lopen. Dat kon hier allebei. En ik had al via mijn bijbaan ervaring bij de gemeente. Ik wist hoe het hier in zijn werk ging en dat leek me wel handig!

Kun je in je eigen woorden uitleggen wat het experiment inhoudt?
Vier afdelingen van de gemeente Utrecht gaan regelarm werken. Dit zijn team kwaliteit van Werk en Inkomen, team jongeren van Werk en Inkomen, het team van Klantcontactcentrum (KCC) en afdeling financiën van Interne Bedrijven. Bij elkaar zijn dat ongeveer 200 mensen. En wij gaan onderzoeken welke implicaties dat voor elke afdeling heeft.

De werknemers moeten zich wel aan de wet blijven houden, dus het is vooral gericht op interne regels. Op sommige afdelingen mogen ze niet thuis werken. Nu gaan ze dus wel thuis werken, maar hoe kun je dat goed inrichten? En op een andere plek mochten ze niet eten aan het bureau. En het is dan de bedoeling dat de werknemers in gesprek gaan over waarom iets niet mag en over wat ze dan wel willen. Het gaat er dus niet zozeer om dat je tien regels afschaft per maand, maar meer: wat helpt je in je werk en wat houdt dat tegen? En dan daar met elkaar in gesprek over gaan.

Wat is jouw rol binnen dit project?
Ik ben onderzoeksstagiair en heb een iets andere rol dan de andere stagiairs. Ik werk namelijk niet op een afdeling, maar overkoepelend. Dat betekent dat ik de andere stagiairs ondersteun. Ze kunnen bij mij terecht met vragen over het onderzoek of het project. En simpele dingen op gebied van ICT, maar ook hoe je in contact komt met bepaalde mensen. Ook ondersteun ik de projectleiders het experiment bij het maken van afspraken en bij de communicatie. Zo heb ik een filmpje gemaakt over een interview met de grondlegger van het gedachtegoed van het experiment, Bouke van der Weide Jansen. Die kwam hier langs om te kijken hoe het in de praktijk gaat. Hij was heel enthousiast! Verder houd ik planningen bij en zit ik mensen achter de broek aan.

En wat houdt je onderzoek in?
We zijn nu nog vooral bezig met alles in gang zetten en aftasten. Ik moet nog uitzoeken wat precies de rode draad wordt, gebaseerd op wat we terugkrijgen vanuit de afdelingen. Maar de andere stagiairs onderzoeken echt hoe het experiment op hun eigen afdeling verloopt. Mijn onderzoek wordt overkoepelend, waarbij afdelingen ook met elkaar vergeleken kunnen worden. Wat werkt wel en wat niet? Is dat ergens anders ook toepasbaar? Dus ik neem hun onderzoek voor het overkoepelend onderzoek mee.

Is er tot nu toe al iets dat je opvalt?
Nou, de verschillen tussen afdelingen zijn best groot. Het zijn ook hele andere teams met andere taken. Op de ene afdeling gelden ook gewoon meer regels dan op de andere. Op sommige plekken worden werknemers al meer vrij gelaten. Dan moet je dus op zoek naar wat er toch veranderd kan worden. Maar bij team jongeren zijn ze al met thuis werken begonnen. Ze mochten niet thuis werken omdat een bepaalde bezetting op kantoor gehaald moest worden. Maar je kunt ook zeggen: je hanteert een minimale bezetting, voert een rooster in en als je niet ingedeeld staat bij de minimale bezetting mag je thuis werken. Leuk om te zien dat dat werkt. Niets hoeft, maar het feit dat ze de mogelijkheid hebben is mooi.

Dus het is eigenlijk per afdeling steeds aftasten?
Ja, en dat is ook de bedoeling. Je gaat niets van bovenaf opleggen, dat gebeurt al genoeg. Iedereen kan met ideeën komen en we kijken dan hoe het ingericht kan worden. Dit experiment loop tot 1 maart en desnoods zetten we alles dan weer terug. Dat is ook niet erg: we blijven gewoon steeds met elkaar in gesprek en kijken wat het beste werkt.

Zou dit experiment ook voor andere organisaties goed zijn?
Ja ik denk het wel. Voor elke organisatie eigenlijk. Want het gaat niet zozeer over welke regels in een organisatie spelen, maar je kunt het meer zien als een soort bewustwording. Goed kijken wat nodig is voor het werk en wat iets toevoegt of juist niet. Daar leent dit experiment zich goed voor. En dan is het heel waardevol om op nul te beginnen: alles kan en we kijken wel wat er overblijft.

Lees hier de volledige beschrijving van dit project.