(achtergrond beeld artikel, Braxton Apana – Unsplash fotobank)

De provincie Utrecht maakt zich zorgen: het aantal verkeersdoden en gewonden neemt in de afgelopen jaren niet of nauwelijks af. Met name bij de jonge verkeersdeelnemers valt nog veel te winnen. In het project ‘Jongeren veilig in het verkeer’ onderzochten studenten van de specialisatie Creatieve Industrie van de Hogeschool Utrecht hoe jongeren meer bewust kunnen worden van telefoongebruik in het verkeer. De resultaten werden op de eindbijeenkomst in het Provinciehuis gepresenteerd.

 

Afleiding in het verkeer

De afgelopen jaren is er steeds meer aandacht vanuit de overheid voor afleiding in het verkeer. Afleiding houdt in dat er ‘misplaatste’ aandacht is voor ‘het verkeerde’. Doordat onze mentale capaciteit beperkt is, kunnen we onze aandacht maar op één deel van onze omgeving richten. De aandacht van een verkeersdeelnemer zou daarom altijd bij het verkeer moeten zijn. Toch gebeurt dit nog al te vaak niet, blijkt uit een onderzoek van verzekeraar Interpolis, uitgevoerd door onderzoeksinstituut Motivaction.

Uit het onderzoek van Interpolis blijkt dat tweederde van de scholieren regelmatig de telefoon op de fiets gebruikt. Van de ondervraagden die hun telefoon regelmatig gebruikt op de fiets geeft 47 procent aan de mobiel te gebruiken om berichten te lezen. Ook wordt de mobiel gepakt voor het uitkiezen van muziek, het maken van foto’s (beide 39 procent) of om een bericht te typen (35 procent).

 

MONO-campagne

Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is in samenwerking met Veilig Verkeer Nederland, de ANWB, provincies en andere partners een langdurige, grootschalige campagne gestart: de MONO-campagne. Met deze campagne wil het ministerie bewustwording creëren over de gevaren van afleiding die de mobiele telefoon in het verkeer veroorzaakt.

‘Rij MONO, fiets MONO’ is het motto van de campagne. MONO betekent één of alleen. In de campagne staat het voor met één ding bezig zijn: als je rijdt, houd je je aandacht op één ding en dat is het verkeer. MONO is ongestoord onderweg zijn, zonder afleiding van appjes of social media posts. Zodat mensen hun ogen op de weg houden en niet op hun scherm.

Chantal Kronenburg en Ildikó Joó zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de MONO campagne in de provincie Utrecht. “We hopen dat de campagne net zo bekend wordt als de ‘BOB’-campagne. Die loopt echter al 25 jaar. MONO is nog redelijk onbekend onder jongeren, terwijl we ook deze doelgroep willen bereiken. Afleiding is een opkomend probleem, wat steeds vaker voor verkeersslachtoffers zorgt. Hoe creëren we bewustzijn bij jongeren over afleiding door de mobiele telefoon in het verkeer?”

Om deze vraag te beantwoorden is Academie van de Stad ingeschakeld. Samen met de provincie Utrecht hebben we een project opgezet waarbij studenten van de Hogeschool Utrecht aan de slag zijn gegaan met de MONO-campagne. Zij zochten uit hoe de campagne ook jongeren kan aanspreken.

 

Het logo van de MONO campagne, site Rijksoverheid

 

Frisse blikken

Vier studenten van de specialisatie Creatieve Industrie – Tom, Bonita, Lies en Lotte – gingen de afgelopen maand aan de slag met vernieuwende en creatieve concepten. Het doel was om te ontdekken waardoor jongeren gestimuleerd worden om elkaar positief te beïnvloeden. De studenten werkten volgens de ‘scrum-methode’. Deze methode houdt in dat de studenten gedurende vijf weken hun concepten wekelijks presenteren en evalueren met de opdrachtgever om te komen tot een volledig en vernieuwend eindresultaat.

Ildikó van de provincie Utrecht is blij met de samenwerking: “De studenten staan dichtbij de doelgroep die we willen bereiken. Hierdoor hebben zij  beter zicht op wat hen aanspreekt.” Ook hebben de studenten – juist doordat ze nog niet zo lang bezig zijn met het onderwerp – een frisse, onbevangen blik, geeft Ildikó aan. “Ze komen daardoor sneller met iets nieuws, iets waar we zelf nog niet aan hebben gedacht.”

Haar collega Chantal is het ermee eens: “De studenten doen het gewoon. Ze komen meteen met allerlei ideeën, en gaan langs scholen om deze te testen. Ze geven enorm veel energie.”

 

‘Denk klein’

Het is echter geen gemakkelijk thema, benadrukt Ildikó. “Gedragsbeïnvloeding is ontzettend ingewikkeld, en er is al zoveel geprobeerd. Mensen doen niet altijd wat rationeel goed voor ze is en kijken zelden naar de lange termijn. In de huidige maatschappij waarin de mobiele telefoon een prominente rol speelt, worden jongeren al snel en makkelijk afgeleid. Dit probleem geldt niet alleen in het verkeer, maar bijvoorbeeld ook tijdens de lessen op school.”

Chantal vult aan: “Het gebruik van een smartphone is een verslaving geworden, net zoals alcohol of gamen. Afleiding is een serieus probleem in het verkeer. De sociale norm om niet op je telefoon te zitten in het verkeer is nog niet breed genoeg gedeeld. Hoe maken we het duidelijk dat het niet oké is om de mobiel te pakken in de auto of op de fiets?”

“Denk klein”, gaven ze de studenten daarom als advies mee. Ildikó: “De campagne moet bijdragen aan het versterken van de sociale norm dat je ongestoord deelneemt aan het verkeer. De interventies moeten hiervoor haalbaar en positief zijn, en gericht op de lange termijn.” Chantal haakt hierop aan en zegt dat zij niet op zoek zijn naar een ‘hit and run’- marketingcampagne, maar naar een langetermijnvisie op hoe jongeren het beste bereikt kunnen worden en hoe zij gestimuleerd kunnen worden om hun gedrag aan te passen.

 

‘Offline Voor Een Langere Lifetime’

Met dit advies in hun achterhoofd gingen de studenten aan de slag. Ze richtten hun onderzoek op middelbare scholieren in de leeftijdscategorie 13 t/m 17 jaar. Om een zo goed mogelijk beeld te krijgen van wat de jongeren aantrekkelijk vinden, doken de studenten in hun leefwereld. Zo kwamen ze erachter dat grappige teksten met straattaal en poezenplaatjes wél werkten, en posters met een ‘overheidsuitstraling’ absoluut niet.

Vijf wekenlang hebben ze verschillende concepten op twee middelbare scholen getest. Na een reeks interviews, een ‘over de streep’-spel en zo’n 154 enquêtes onder de scholieren, kwamen ze met het eindresultaat: een Fiets Veilig Kit voor middelbare scholen.

De Fiets Veilig Kit

Afgelopen donderdag presenteerden de studenten het eindresultaat in het Provinciehuis in Utrecht. Studente Lies nam het woord: “Het idee is dat de Fiets Veilig Kit wordt uitgedeeld door de docenten van Traffic Skills tijdens de verkeers(voorlichtings)lessen die zij al meerdere jaren geven op scholen in provincie Utrecht. In de kit zitten o.a. stickers, posters, en een stuk tape, waarmee de scholieren een silhouet van zichzelf kunnen maken. Hiervan kunnen ze een foto maken en deze delen op social media onder de hashtag #OfflineVoorEenLangereLifetime. Op deze manier kunnen zij elkaar op een positieve manier beïnvloeden om veiliger te fietsen.”

Opdrachtgevers Chantal en Ildikó zijn tevreden met het resultaat. “Wij zochten naar een haalbaar en uitvoerbaar product, en dat hebben de studenten – binnen vijf weken – voor elkaar gekregen. Daar zijn we superblij mee.”, geeft Chantal aan. De studenten hebben ook al contact gehad met Traffic Skills over dit idee, waarop Traffic Skills enthousiast reageerde. Hoe de daadwerkelijke samenwerking met Traffic Skills en de Fiets Veilig Kit eruit komen te zien moet nog verder onderzocht en uitgewerkt worden. Chantal en Ildikó gaan hiermee aan de slag. “Het mooie aan dit idee en de mogelijke samenwerking met Traffic Skills is dat de lessen op de scholen worden verlengd en dat de jongeren in hun vrije tijd gestimuleerd zullen worden om over dit onderwerp na te denken, op een passende wijze”, aldus Chantal.

Ook de studenten zelf zijn tevreden met het eindproduct. Studente Lotte: ”Het was een zwaar project, omdat we met veel obstakels te maken kregen. Tegelijkertijd hebben we juist daardoor super veel geleerd. We zijn er samen uitgekomen. En de doelgroep is heel enthousiast over het eindproduct, en daarmee is ons doel bereikt”.

 

De studenten en de opdrachtgevers op de eindbijeenkomst in het Provinciehuis Utrecht

 

Wij van Academie van de Stad zijn ontzettend trots op dit project en op de studenten. Bedankt provincie Utrecht voor de fijne samenwerking in de afgelopen periode. We hopen dat de Fiets Veilig Kit meer jongeren bewust zal maken over telefoongebruik in het verkeer.

Meer weten over dit project? Neem contact met ons op via utrecht@academievandestad.nl of 085 3033 707.