“Mijn broer krijgt een kind!” Trots laat Elham (21) foto’s zien van haar broer en zijn zwangere vrouw. Ze is door het dolle heen. Isabel (22) bekijkt de foto’s aandachtig. “Wat een geweldig nieuws! Je hebt een goed weekend gehad dus?” Het is dinsdagmiddag 14:00. De kantine van Hogeschool Windesheim zit vol met studenten die aan het lunchen zijn, nog napratend over het weekend. Het is hét moment van de week waarop Isabel en Elham elkaar zien. De 22-jarige Nederlandse en 21-jarige Syrische zien elkaar één keer per week om bij te kletsen. Althans, zo voelt het.
Formeel zijn ze onderdeel van het project StudentJobCoach Refugees. Dit is een samenwerkingsproject van ROC van Flevoland, het Taalcentrum, Windesheim Flevoland, gemeente Almere, PrO Almere en Academie van de Stad, gericht op de begeleiding van jonge statushouders in Almere. In het project worden statushouders van 18 tot 29 jaar begeleidt door hbo of wo-studenten die stage lopen. De studenten en buddy’s zijn leeftijdsgenoten. Het idee achter deze peer-to-peer aanpak is dat het gemakkelijker is om zich in elkaar te verplaatsen en een vertrouwensband op te bouwen.
Isabel studeert Social Work en is sinds september begonnen met haar stage bij Studentjobcoach Refugees. Als coach heeft ze drie verschillende buddy’s die ze ondersteunt in Almere, Elham is één van hen. Ze ontmoetten elkaar op een ‘speeddate-evenement’ van het project, waarbij de negen stagiaires en de statushouders in een korte tijd met elkaar kennismaakten. Vrijwel direct voelden de twee een klik, en dus werden ze aan elkaar gematcht als taalbuddy’s.
“Je straalt helemaal als je het vertelt”, lacht Isabel wanneer Elham haar trots vertelt dat ze tante wordt. Haar broer die een kind krijgt woont in Libië. Ze heeft hem al 11 jaar niet gezien. Toch hoopt ze hem op te zoeken, maar of het gaat lukken dat weet ze niet. “Ik ben zo blij, ik hou heel veel van kinderen.” Ze pakt haar smartphone erbij en laat nog meer foto’s van familieleden zien. Isabel luistert geïnteresseerd. Ze is blij om te zien hoe Elham uit haar schulp is gekropen de afgelopen maanden. Tijdens de eerste ontmoetingen was ze erg verlegen. Door de tijd te nemen om elkaar te leren kennen, is er een veilige sfeer ontstaan waardoor zij zichzelf kan zijn en nu veel opener is.
“Isabel is de beste coach die er is! Ik heb heel veel aan haar gehad en ben steeds beter geworden in Nederlands”, vertelt Elham. Ze is pas een jaar in Nederland, samen met één van haar broers en haar moeder. Daarvoor woonden ze wel 8 jaar in Libanon. Op haar 12e moest ze haar thuisland ontvluchten. Wanneer ik haar vraag hoe ze het hier in Nederland vindt, zegt ze: “Ik heb het hier goed. Het is hier rustig en veilig. Ik hoef me geen zorgen te maken over mijn leven of dat van mijn broer.”
“In Nederland is het rustig en veilig”
Met Isabel voelt ze een echte vertrouwensband. Zo vertelt ze haar over hoe haar week is geweest, maar ook over haar familie en dierbare vrienden. Ze leren veel van elkaar. Isabel legt uit hoe dingen gaan in de Nederlandse cultuur, vertelt over Nederlandse tradities en feestdagen, en helpt Elham bijvoorbeeld met het ontcijferen van brieven van de overheid. Ook geeft ze Elham inzicht in alles wat komt kijken bij studeren, werken of stage lopen in Nederland. Tegelijkertijd leert Isabel ook veel van Elham, die haar meeneemt in verhalen over haar religie en de Syrische cultuur.
Een doos met verse koekjes staat op tafel. Het is vorige week suikerfeest geweest. Elham heeft daarom de koekjes als cadeau meegenomen voor Isabel. ‘Heerlijk, dankjewel!’ Isabel stopt de koekjes in haar tas. En wat is dat? Ze wijst naar de restjes henna op Elham’s handen. “Dat is henna!” De lichaamsversiering is populair onder moslimvrouwen, die voor het suikerfeest hun handen en armen laten versieren met de kleurstof. “Kijk, zo zag het eruit”. Trots laat Elham foto’s zien van de hennaschilderingen op haar handen.
Het buddytraject van het project StudentJobCoach Refugees is inmiddels bijna aan het einde gekomen. Isabel: “Officieel spreken we nog af tot de zomer, het einde van het studiejaar, maar ik denk dat we elkaar nog wel vaker gaan zien. Elham mag me altijd contacten als er iets of als ze behoefte heeft om af en toe te kletsen.”
Isabel heeft zich als studentjobcoach opgegeven omdat ze het stigma rond statushouders wilde doorbreken. “Ik vind het heel naar als mensen zeggen: ‘ga terug naar je eigen land, vluchtelingen doen niks’. Door mee te doen aan dit project kan ik dit soort opmerkingen tegenspreken en mijn eigen ervaring delen. Daarnaast is het écht een uitdaging om studentjobcoach te zijn, want communiceren gaat toch anders.”
Om Isabel voldoende handvatten te geven als coach, krijgt ze begeleiding van studentcoördinatoren van Academie van de Stad: Shrewien en Marthylan. Zij coördineren het StudentJobCoach Refugees project en organiseren wekelijkse interviews, waarbij de coaches worden getraind in gespreksvaardigheden. Isabel kijkt terug op een leerzaam jaar: “Je moet enorm veel geduld hebben, en daarnaast een positieve houding. Ik heb vooral geleerd dat het ontzettend belangrijk is om tijdens de coaching mensen de tijd en ruimte te geven om te groeien.”
“Eerst wil ik de taal leren”
Later zou ze ook iets met persoonlijke begeleiding willen doen, maar dan meer gericht op kinderen. Bijvoorbeeld bij de jeugdbescherming: “Ik heb vroeger zelf ervaren hoe slecht dit was geregeld. De hulpverlening die ik heb gekregen viel vies tegen voor mij. Ik zou hier graag iets aan willen veranderen”. Elham richt zich de komende tijd op het leren van Nederlands. Haar droom is om psycholoog te worden, maar in Syrië en Libanon kon ze niet naar school. Ze heeft daardoor alleen de basisschool afgerond. Toch wil ze heel graag verder studeren. “Maar eerst wil ik de taal leren!”
